دوره 17، شماره 4 - ( 12-1403 )
جلد 17 شماره 4 صفحات 808-789 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseini S S, Lorestani B, Sobhanardakani S, Cheraghi M, Rezaian S. Evaluation of pollution and environmental toxicity of potentially toxic elements in street dust of city of Hamedan, west of Iran. ijhe 2025; 17 (4) :789-808
URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6933-fa.html
URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6933-fa.html
حسینی سیده شعله، لرستانی بهاره، سبحان اردکانی سهیل، چراغی مهرداد، رضایان سحر. ارزیابی آلودگی و سمیت محیطی عناصر بالقوه سمی در گردوغبار خیابانی شهر همدان، ایران. سلامت و محیط زیست. 1403; 17 (4) :789-808
سیده شعله حسینی1 
، بهاره لرستانی* 2، سهیل سبحان اردکانی1 ، مهرداد چراغی1 ، سحر رضایان3
، بهاره لرستانی* 2، سهیل سبحان اردکانی1 ، مهرداد چراغی1 ، سحر رضایان3
1- گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
2- گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ،lorestanib@iauh.ac.ir
3- گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
2- گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ،
3- گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
چکیده: (65 مشاهده)
زمینه و هدف: گردوغبار خیابانی به عنوان منبع و مخزن انواع آلاینده ها، شناساگر مناسبی برای ارزیابی آلودگی اتمسفر محسوب می‌شود. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و سمیت محیطی عناصر آرسنیک، روی، سرب، کادمیم و مس در گردوغبار خیابانی شهر همدان در سال 1402 انجام یافت.
روش بررسی: در مجموع 108 نمونه گردوغبار خیابانی از 12 مکان نمونه برداری منتخب با کاربری‌های مسکونی، تجاری و صنعتی طی سه فصل بهار، تابستان و پاییز با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده برداشته شد و محتوی عناصر در آنها با روش ICP-OES خوانده شد. همچنین، مقادیر شاخص های PI، IPI و mERM-Q محاسبه شد.
یافته ها: بیشینه میانگین محتوی عناصر (mg/kg) گردوغبار برای آرسنیک، روی، کادمیم و مس به ترتیب برابر با 5/79، 405، 0/758 و 84/8 مربوط به کاربری صنعتی و فصل پاییز و برای سرب نیز با 110 مربوط به مناطق تجاری و فصل پاییز بود. نتایج محاسبه شاخص PI نشان داد که سطح آلودگی عناصر آرسنیک، روی، سرب، کادمیم و مس "متوسط" تا "خیلی زیاد" بوده است. میانگین مقادیر شاخص IPI نیز در دامنه 2/52 تا 3/90 متغیر و بیانگر شرایط آلودگی "زیاد" در همه مکان ها و فصول بود. از طرفی، مقادیر میانگین mERM-Q در نمونه های گردوغبار برابر با 0/299 و بیانگر 21 درصد احتمال سمیت بود.
نتیجه گیری: تاثیر فعالیت‌های انسانی، تغییرات فصلی و نوسانات منابع انتشار بر آلودگی عناصر بالقوه سمی گردوغبار خیابانی شهر همدان قابل توجه بوده است؛ لذا، شناسایی و کنترل منابع انتشار عناصر به ویژه در مناطق با سطوح آلودگی بیشتر به منظور حفظ سلامت اکوسیستم شهری و شهروندان توصیه می‌شود.
روش بررسی: در مجموع 108 نمونه گردوغبار خیابانی از 12 مکان نمونه برداری منتخب با کاربری‌های مسکونی، تجاری و صنعتی طی سه فصل بهار، تابستان و پاییز با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده برداشته شد و محتوی عناصر در آنها با روش ICP-OES خوانده شد. همچنین، مقادیر شاخص های PI، IPI و mERM-Q محاسبه شد.
یافته ها: بیشینه میانگین محتوی عناصر (mg/kg) گردوغبار برای آرسنیک، روی، کادمیم و مس به ترتیب برابر با 5/79، 405، 0/758 و 84/8 مربوط به کاربری صنعتی و فصل پاییز و برای سرب نیز با 110 مربوط به مناطق تجاری و فصل پاییز بود. نتایج محاسبه شاخص PI نشان داد که سطح آلودگی عناصر آرسنیک، روی، سرب، کادمیم و مس "متوسط" تا "خیلی زیاد" بوده است. میانگین مقادیر شاخص IPI نیز در دامنه 2/52 تا 3/90 متغیر و بیانگر شرایط آلودگی "زیاد" در همه مکان ها و فصول بود. از طرفی، مقادیر میانگین mERM-Q در نمونه های گردوغبار برابر با 0/299 و بیانگر 21 درصد احتمال سمیت بود.
نتیجه گیری: تاثیر فعالیت‌های انسانی، تغییرات فصلی و نوسانات منابع انتشار بر آلودگی عناصر بالقوه سمی گردوغبار خیابانی شهر همدان قابل توجه بوده است؛ لذا، شناسایی و کنترل منابع انتشار عناصر به ویژه در مناطق با سطوح آلودگی بیشتر به منظور حفظ سلامت اکوسیستم شهری و شهروندان توصیه می‌شود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
