دوره 17، شماره 4 - ( 12-1403 )
جلد 17 شماره 4 صفحات 740-719 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mesdaghinia A, Bagheri Lankarani K, Naddafi K, Hassanvand M S, Paeezi M, Saeedi R. Developing an advocacy document for management of pesticide residues in agricultural products in Iran. ijhe 2025; 17 (4) :719-740
URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6927-fa.html
URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6927-fa.html
مصداقی‌نیا علیرضا، باقری لنکرانی کامران، ندافی کاظم، حسنوند محمدصادق، پاییزی محمد، سعیدی رضا. تدوین سند حمایت‌طلبی مدیریت باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی در کشور. سلامت و محیط زیست. 1403; 17 (4) :719-740
علیرضا مصداقی‌نیا1 
، کامران باقری لنکرانی2 ، کاظم ندافی3 ، محمدصادق حسنوند3 ، محمد پاییزی4 ، رضا سعیدی* 5
، کامران باقری لنکرانی2 ، کاظم ندافی3 ، محمدصادق حسنوند3 ، محمد پاییزی4 ، رضا سعیدی* 5
1- گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
2- مرکز تحقیقات سیاستگذاری سلامت، پژوهشکده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
3- گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران و مرکز تحقیقات آلودگی هوا، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت محیط کار، پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
5- مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت محیط کار، پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران ،reza.saeedi@gmail.com
2- مرکز تحقیقات سیاستگذاری سلامت، پژوهشکده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
3- گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران و مرکز تحقیقات آلودگی هوا، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت محیط کار، پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
5- مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت محیط کار، پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران ،
چکیده: (71 مشاهده)
زمینه و هدف: استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی به‌عنوان بخشی از مدیریت تلفیقی آفات کشاورزی ضروری است، اما کاربرد غیراصولی آنها اثرات جانبی بهداشتی و محیط زیستی خطرناک و متعددی دارد. این مطالعه با هدف تدوین سند حمایت‌طلبی مدیریت باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی در کشور با حمایت فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران انجام شد.
روش بررسی: مراحل انجام این مطالعه به شرح زیر بود: (1) تشکیل کمیته تدوین سند حمایت‌طلبی، (2) بررسی میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی، (3) بررسی نحوه مدیریت باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی در کشور، (4) تدوین برنامه حمایت‌طلبی و (5) ارائه پیشنهادهای اجرایی جهت بهبود وضعیت موجود.
یافته‌ها: بر اساس نتایج مرور نظام‌مند و فراتحلیل، میزان تخطی باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی در کشور از مرز بیشینه مجاز باقیمانده (Maximum residue level: MRL) کمیسیون Codex حدود 19 درصد بود که این مقدار در مقایسه با سایر کشورها نسبتاً بالا ارزیابی شد. بر اساس قوانین و مقررات موجود، چارچوب مدیریت باقیمانده آفت‌کش‌ها و مسئولیت دستگاه‌های ذی‌نفع مشخص بود، اما تخصیص منابع و حمایت از دستگاه‌های سیاستگذاری، اجرایی، بهره‌برداران و عموم مردم ناکافی قلمداد شد. در تدوین برنامه حمایت‌طلبی، علاوه بر تعیین نقش ذی‌نفعان، پنج هدف برای تسهیل و ترغیب نقش‌آفرینی موثرتر گروه‌های ذی‌نفع و تسهیل همکاری بین‌بخشی تعریف شد. پنج مورد از مهمترین اقدامات اجرایی جهت بهبود وضعیت موجود به شرح زیر پیشنهاد گردید: (1) شفاف‌سازی وضعیت موجود، (2) تعیین اهداف کمی برای برنامه‌ها، (3) تأمین بودجه و سایر منابع مورد نیاز برنامه‌ها، (4) استفاده بهینه از نظرات متخصصین و (5) ارتقاء عملکرد بهره‌برداران.
نتیجه‌گیری: به‌منظور پیگیری اجرای پیشنهادات و دستیابی به اهداف این سند، تشکیل کمیته حمایت‌طلبی با حضور نماینده‌های کلیه سازمان‌های مسئول در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توصیه می‌شود.
روش بررسی: مراحل انجام این مطالعه به شرح زیر بود: (1) تشکیل کمیته تدوین سند حمایت‌طلبی، (2) بررسی میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی، (3) بررسی نحوه مدیریت باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی در کشور، (4) تدوین برنامه حمایت‌طلبی و (5) ارائه پیشنهادهای اجرایی جهت بهبود وضعیت موجود.
یافته‌ها: بر اساس نتایج مرور نظام‌مند و فراتحلیل، میزان تخطی باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی در کشور از مرز بیشینه مجاز باقیمانده (Maximum residue level: MRL) کمیسیون Codex حدود 19 درصد بود که این مقدار در مقایسه با سایر کشورها نسبتاً بالا ارزیابی شد. بر اساس قوانین و مقررات موجود، چارچوب مدیریت باقیمانده آفت‌کش‌ها و مسئولیت دستگاه‌های ذی‌نفع مشخص بود، اما تخصیص منابع و حمایت از دستگاه‌های سیاستگذاری، اجرایی، بهره‌برداران و عموم مردم ناکافی قلمداد شد. در تدوین برنامه حمایت‌طلبی، علاوه بر تعیین نقش ذی‌نفعان، پنج هدف برای تسهیل و ترغیب نقش‌آفرینی موثرتر گروه‌های ذی‌نفع و تسهیل همکاری بین‌بخشی تعریف شد. پنج مورد از مهمترین اقدامات اجرایی جهت بهبود وضعیت موجود به شرح زیر پیشنهاد گردید: (1) شفاف‌سازی وضعیت موجود، (2) تعیین اهداف کمی برای برنامه‌ها، (3) تأمین بودجه و سایر منابع مورد نیاز برنامه‌ها، (4) استفاده بهینه از نظرات متخصصین و (5) ارتقاء عملکرد بهره‌برداران.
نتیجه‌گیری: به‌منظور پیگیری اجرای پیشنهادات و دستیابی به اهداف این سند، تشکیل کمیته حمایت‌طلبی با حضور نماینده‌های کلیه سازمان‌های مسئول در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توصیه می‌شود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
