محمد نعمتی ورنوسفادرانی، علیرضا ریاحی بختیاری، ژائویان گو، جوکیانگ چو،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۲-۱۳۹۳ )
زمینه و هدف: تحقیقات انجام شده بر روی هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای معطر (PAHs) در رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر محدود و بیانگر آلودگی متوسط تا شدید با منشاء غالب پتروژنیک در مورد ترکیبات PAH است. این مطالعه به منظور بررسی توزیع الگوی پراکنش و تعیین منشاء ترکیباتPAH (۶۱ترکیب)در رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر (استان گیلان) انجام شد. روش بررسی: تعداد ۴۵ نمونه رسوب سطحی از ۵ نیم خط عمود بر ساحل در استان گیلان (از آستارا تا لاهیجان) از اعماق ۱۰، ۲۰ و m ۵۰ جمع‌آوری گردید. نمونه‌ها بوسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی مورد تجزیه و تحلیل قرار‌گرفت. جهت تعیین منشاء از نسبت‌های تشخیصی استفاده شد.یافته‌ها: در محدوده مورد مطالعه به ترتیب سه ترکیب فنانترن (ng/g۷۴/۶±۸۷/۶)، پایرن (ng/g ۲۳/۵±۴۳/۱) و نفتالین (ng/g ۴۰/۴±۳۴/۴) بیشترین مقدار را در بین ترکیبات PAH نشان دادند. با توجه به نتایج نسبت‌های تشخیصی همچون (LMW/HMW (۰/۷۵-۰/۲۵)، Ant/۱۷۸ (۰/۱۱-۰/۰۲)، Flu/۲۰۲ (۰/۴۹-۰/۲۰ و B(a)Ant/۲۲۸ (۰/۵۴-۰/۰۹) منشاء غالب ترکیبات PAH در محدوده مورد مطالعه پتروژنیک است. نتیجه‌گیری: با توجه به نسبت‌های تشخیصی و تشابه بین ترکیبات PAH غالب در منطقه و ترکیبات PAH غالب در پایه نفتی آذربایجان، منشاء اصلی ترکیبات PAH در سواحل استان گیلان به احتمال زیاد مربوط به آلودگی نفتی آذربایجان است.
