اصغر یاوری، مهدی مرادی نظر، سیده مریم شرفی، امیرحسین نافذ، مقداد پیرصاحب،
دوره ۱۵، شماره ۱ - ( ۲-۱۴۰۱ )
زمینه و هدف: برای استفاده صحیح از کمپوست، تعیین کیفیت کمپوست اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه، تعیین تاثیر نسبت اختلاط عامل حجیم کننده بر روی شاخصهای تثبیت و رسیدگی در کمپوست حاصل از فضولات مرغداری بود.
روش بررسی: دو توده از مخلوط خاک اره همراه با فضولات با نسبتهای حجمی ۱:۱ (W۱) و ۲:۱ (W۲) با روش ویندرو تهیه شد و یک توده حاوی فضولات مرغداری به عنوان شاهد (W۰) استفاده شد. به منظور تعیین شاخصهای تثبیت و رسیدگی در کمپوست، مهمترین پارامترهای فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: فاز ترموفیلیک در نسبت ۱:۱ حدود ۷ هفته و در نسبت ۲:۱ حدود ۴ هفته طول کشید. مقدار رطوبت در تودهها از ۶۷/۳۹–۵۵/۰۵ درصد به ۴۰/۳۶-۲۸/۱۹ درصد رسید. نسبت اولیه C/N در تودههای W۰، W۱ و W۲ به ترتیب ۲۷/۱۰، ۳۱/۴۰ و ۵۶/۲۴ بود که در پایان به کمتر از ۲۰ رسید. میزان کاهش مواد آلی در سه توده به ترتیب ۸/۳۰، ۶۲/۵۹ و ۸۵/۵۳ درصد بود. مرحله ترموفیلیک باعث کاهش شدید جمعیت میکروارگانیسمهای شاخص و پاتوژن در همه تودهها شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم دهیدروژناز در توده W۱ به مقدار mgTPF/g DW.h ۲/۹۵ بود و با کاهش دما تا روز پایانی مقدار آن به mgTPF/g DW.h ۰/۲۹ رسید.
نتیجهگیری: بهترین نسبت برای اختلاط خاک اره با فضولات مرغداری، نسبت ۱:۱ (v:v) بود. فعالیتهای میکروبی و آنزیمی پارامترهای مفیدی برای پایش کمپوست سازی و تعیین میزان تثبیت کمپوست هستند و استفاده از این کمپوست در کشاورزی، باعث بهبود کیفیت خاک خواهد شد.