جستجو در مقالات منتشر شده


۱۱ نتیجه برای سرب
بررسی غلظت فلزات سنگین در چاه های آب مجاور کارخانه سرب و روی زنجان
مهران محمدیان، جعفر نوری، ناصر افشاری، جلیل نصیری، معصومه نورانی،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۸-۱۳۸۷ )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی های زیست محیطی مؤثر بر سلامت انسان یکی از نگرانی های مهم در رابطه با فعالیت صنایع فراوری فلزات سنگین می&thinspباشد. این آلودگی ها شامل خاک، آب های سطحی و زیرزمینی و رسوبات می باشند. این بررسی با هدف تعیین غلظت فلزات سرب، روی و کادمیم در منابع آب مجاور کارخانه&thinspی سرب و روی زنجان انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ مقطعی، در زمستان ۱۳۸۶ از ۱۷ حلقه چاه آب آشامیدنی، نمونه برداری و نمونه ها به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی مورد آزمایش قرار گرفتند. موقعیت چاه ها نیز توسط دستگاه مکان یاب جهانی تعیین شد. کلیه چاه ها در فاصله کمتر از ۱۰ کیلومتری کارخانه انتخاب شدند و همبستگی بین غلظت هر فلز با فاصله از کارخانه نیز مطالعه شد.
یافته ها: داده های تحقیق با معیارهای ملی و بین المللی مقایسه گردید و نشان داد که غلظت سرب در هیچ نمونه ای بالاتر از استاندارد ملی نیست اما سرب و کادمیم به ترتیب در ۵۹ و ۵۳ درصد نمونه ها فراتر از حد رهنمودی سازمان جهانی بهداشت بودند. غلظت روی در کلیه نمونه ها پایین&thinspتر از حد معیارها بود.
نتیجه گیری: به دلیل اهمیت بهداشتی فلزات سنگین ضروری است مطالعات جامع تری از جمله تعیین غلظت فلزات در محیط های فیزیکی و بیولوژیکی انجام و بر راه های جذب فلزات توسط انسان تأکید شود. همچنین مطالعه ای برای تعیین میزان بروز و شیوع بیماری های مرتبط با فلزات سنگین در منطقه مهم به نظر می رسد.   


بررسی کارایی نانوذرات تهیه شده از  خاکستر برگ سدر (Zizyphus Spinachristi)  در حذف سرب از محیط‌های آبی
لاله دیوبند، مجید بهزاد، سعید برومندنسب، سارا دیوبند،
دوره ۵، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۱ )
چکیده
MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: وجود فلزات سنگین در منابع آب از مشکلات مهم زیست محیطی بسیاری از جوامع است. این فلزات اثرات خطرناکی بر روی سلامتی انسان دارند. هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه حذف سرب توسط جاذب‌های نانو و میلی‌متری خاکستر برگ سدر است.
روش بررسی: این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته و با تغییر فاکتورهای موثر مانند pH (۳، ۴، ۵، ۶، ۷ و۸)، زمان تماس(۵، ۱۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵، ۶۰، ۹۰ و۱۲۰ دقیقه) و مقدار جاذب (۱، ۲، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۵۰ گرم بر لیتر)  در غلظت ۱۰ میلی‌گرم بر لیتر محلول فلزی سرب مورد بررسی قرار گرفت. سینتیک‌های جذب سرب بر روی جاذب‌های تهیه شده بر اساس مدل‌های هو و همکاران و لاگرگرن و تطابق داده‌های جذب با ایزوترم‌های جذب لانگمیر و فروندلیچ بررسی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایشpH از ۳ تا ۵ کارایی جذب افزایش، ولی در pH بالاتر از ۵ یون‌های فلزی رسوب کردند. افزایش زمان تماس باعث افزایش کارایی جذب و با افزایش مقدار جاذب نانومتری کارایی ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. همچنین داده‌های به دست آمده در این تحقیق برای هر دو جاذب نشان می‌دهند جذب سرب از مدل سینتیک هو و همکاران و ایزوترم لاگرگرن به خوبی تبعیت می‌کند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده سطح ویژه بالاتر نانو ذرات (۵۶/۲۹ متر مربع بر گرم) نسبت به میلی ذرات (۸۰/۱۷ متر مربع بر گرم) باعث می‌شود ظرفیت جاذب نانومتری (۹۳/۱۹ میلی‌گرم بر گرم)، حدود ۴ برابر بیشتر از ظرفیت جاذب میلی‌متری (۶۷۳/۴ میلی‌گرم بر گرم) باشد و این نشان‌دهنده توانایی بالای نانو ذرات در جذب عنصر سرب از محیط‌های آبی است.


تعیین غلظت فلزات کادمیوم و سرب در محصولات آرایشی )کرم ضدآفتاب، رژلب و رنگ مو(
مهرنوش محمدی، علیرضا ریاحی بختیاری، صابر خدابنده،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: توسعه صنعت محصولات آرایشی، گرایش مردم بخصوص خانم‌ها نسبت به زیبایی ظاهری، نیاز و استفاده از این محصولات را افزایش داده است. با توجه به حضور فلزاتی چون سرب و کادمیوم به عنوان ماده نگهدارنده و رنگی در این محصولات، به تعیین غلظت این فلزات در محصولات آرایشی کرم ضدآفتاب، رژلب و رنگ مو پرداخته شد. روش بررسی: مارک‌های مختلفی از مواد آرایشی به منظور تعیین غلظت فلزات کادمیوم و سرب تهیه شده و غلظت‌ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی بر حسب µg/kg وزن خشک اندازه‌گیری گردید. یافته‌ها: با توجه به آنالیز داده‌های بدست آمده، به طور کلی میزان فلز کادمیوم کمتر از فلز سرب بدست آمد. بین غلظت کادمیوم در مارک‌های مختلف کرم ضدآفتاب و رژلب اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (۰/۰۵۰/۰۵). نتیجه‌گیری: با وجود اینکه میزان سرب و کادمیوم در مارک‌های انتخابی محصولات آرایشی این تحقیق پایین‌تر از حد مجاز بدست آمد اما غلظت کم آنها نسبت به نتایج مطالعات پیشین می‌تواند اثرات سوء خود را از طریق خطرات جدی سلامت انسان و امکان بروز و یا تشدید بیماری‌های مختلف از جمله آلرژی، التهاب، بیماری‌های پوستی و غیره اعمال ‌کند. از این‌رو می-بایست تهیه و استفاده از این محصولات با توجه به استانداردهای موجود صورت پذیرد.

ارزیابی ریسک غیر سرطانزایی فلزات سنگین (باریم،کادمیوم، سرب) در رنگ موهای موجود در بازار تهران
فریبا خلیلی ناجی، امیر حسین محوی، سیمین ناصری، مسعود یونسیان، بابک جاهد، مهدی یاسری،
دوره ۹، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۵ )
چکیده

زمینه و هدف: رنگ موهای شیمیایی از پرمصرف­ترین محصولات آرایشی هستند. فلزات سنگین در این محصولات می‌تواند سلامت مصرف­ کنندگان را به مخاطره بیندازد. برخلاف سایر محصولات آرایشی، تاکنون مطالعه ­ای بر روی میزان غلظت فلزات سنگین موجود در رنگ­ موهای شیمیایی صورت نپذیرفته است. مطالعه حاضر غلظت برخی از فلزات سنگین در این محصولات و ارزیابی ریسک اثرات غیر سرطانزای ناشی از این عناصر را مورد محاسبه قرار داد.

روش بررسی: ۳۲ نمونه رنگ­ موی شیمیایی از ۸ برند (۳ برند داخلی و ۵ برند خارجی) و ۴ رنگ پرمصرف در بازار تهران جمع‌آوری شد. غلظت ۳ عنصر باریم، کادمیوم و سرب توسط روش ICP-MS تعیین گردید. اطلاعات مورد نیاز جهت ارزیابی مواجهه به کمک توزیع پرسشنامه در بین شهروندان تهرانی به دست آمد. ارزیابی مواجهه به کمک روش Monte Carlo و میزان ریسک غیر سرطانزا برای عناصر با محاسبه ضریب خطر Hazard Quotient (HQ) تعیین گردید.

یافته‌ها: غلظت عنصر باریم بر حسب ۰/۸۶mg/kg، به دست آمد و غلظت عناصر کادمیوم و سرب برحسب µg/kg به ترتیب ۰/۴۵ و ۱۸۵/۳۴ به­ دست آمد. سرب با ضریب خطر برابر با ۴- ۷/۴۶×۱۰ بیشترین ریسک و کادمیوم با ضریب خطر برابر با ۵-۳/۵۷×۱۰ کمترین ریسک را به خود اختصاص داد. همچنین، برند ساخت کشور ایران و رنگ بلوند بیشترین ریسک را دارا بودند.

نتیجه‌گیری: ضریب خطر محاسبه شده برای فلزات مورد مطالعه کمتر از ۱ است، لذا در صورت مصرف محصولات مورد بررسی، از لحاظ اثرات غیر سرطانزا، تهدید چشمگیری متوجه مصرف‌کنندگان نیست.


بررسی تغییرات مکانی پراکنش سرب و کادمیوم با استفاده از تکنیک‌های زمین‌آمار و GIS (مطالعه موردی: اراضی اطراف مجتمع فولاد مبارکه)
شقایق خالدان، لعبت تقوی، پروانه پیکان پورفرد،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش روزافزون نیازهای بشری منجر به گسترش روزبه‌روز صنایع شده و مدیریت نادرست بخش‌های صنعتی منجر به آلودگی هر چه بیشتر اراضی و در نتیجه آسیب‌های جبران‌ناپذیر به طبیعت و موجودات زنده می‌گردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک یکی از مهم‌ترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگی‌ها است.
روش بررسی: مجتمع صنعتی فولاد مبارکه نیز از این امر مستثنا نبوده، بدین منظور اراضی اطراف مجتمع فولاد مبارکه اصفهان انتخاب و در یک شبکه منظم km ۲ در یک بافر km ۱۰ اقدام به نمونه‌برداری از خاک سطحی گردید. تعداد ۴۹ نمونه از نقاط مختلف برداشت شد. پارامترهای خاک از جمله بافت، اسیدیته و شوری اندازه‌گیری شد و همچنین میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم نیز با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله اندازه‌گیری گردید.
یافته‌ها: آنالیز داده‌ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و با استفاده از تکنیک‌های زمین‌آماری نشان داد که داده­ها نرمال هستند و با توجه به میزان RMS (Root mean square) کمتر مدل کروی مدلی مناسب برای بررسی تغییرات مکانی سرب و کادمیوم است. بیشترین و کمترین میزان غلظت سرب به ترتیب mg/kg ۵۰/۸۸و mg/kg ۲۶/۷۱و برای کادمیوم نیز mg/kg ۶ و mg/kg ۱/۲۶ بوده است. نتایج همچنین گویای آن است که بین غلظت عناصر مذکور و ویژگی‌های خاک ارتباط معنی‌داری وجود ندارد (۰/۰۵p>)؛ اما بین غلظت دو عنصر با یکدیگر ارتباط معنی‌داری دیده شد (۰/۰۰۱p<) همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان‌دهنده آن است که جهت باد غالب نقش مهمی در پراکنش سرب و کادمیوم در منطقه مورد مطالعه داشته است.
نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده نقش مجتمع صنعتی در آلودگی محیط را نشان می‌دهد. چرا که کانون اصلی سرب در شرق و جنوب غربی کارخانه فولاد مبارکه و برای کادمیوم نیز در شرق و غرب کارخانه بوده است. لذا انجام اقدامات مدیریتی و پایش دقیق‌تر جهت حفاظت از محیط‌زیست در صنعت مذکور الزامی است.

 

گیاه پالایی سرب توسط ذرت (رقم ماکسیما) و شبدر سفید در کشت منفرد و مخلوط در خاک آلوده به سرب
امیرحسین بقائی، کاظم مهان پور،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: سرب از جمله فلزات سنگین و خطرناک برای سلامت انسان است‌. این پژوهش با هدف بررسی گیاه پالایی سرب توسط رقم جدید ایرانی ذرت (رقم ماکسیما) و شبدر سفید در کشت منفرد و مخلوط در یک خاک آلوده به سرب  انجام شده است.
روش بررسی: تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط ذرت و شبدر سفید (تراکم ۱۰ و ۲۰) و تک کشتی ذرت و شبدر سفید (با تراکم ۱۰ و ۲۰) در یک خاک آلوده به سرب (mg Pb (kg soil)-۱ ۸۰۰)  طی۶۰ و ۹۰ روز پس از شروع آزمایش بود. غلظت سرب گیاه و خاک توسط دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: غلظت سرب در ریشه و اندام هوایی ذرت و شبدر سفید در سیستم کشت مخلوط نسبت به سیستم تک‌ کشتی افزایش یافت. علاوه بر آن، افزایش نسبت تراکم شبدر سفید از ۱۰ به ۲۰ در سیستم کشت مخلوط باعث افزایش معنی‌دار غلظت سرب ریشه و ساقه گیاه ذرت و شبدر سفید شد. بیشترین ضریب انتقال سرب (TF) و غلظت سرب در اندام هوایی گیاه مربوط به گیاه شبدر سفید ۹۰ روز پس از شروع آزمایش در کشت مخلوط ذرت و شبدر سفید (‌با تراکم ۲۰) بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش افزایش سه برابری جذب سرب در اندام هوایی ذرت در سیستم کشت مخلوط ذرت با شبدر سفید در تراکم ۲۰ را نسبت به سیستم تک کشتی نشان داد.
 

بررسی اثر کاربرد کمپوست پسماند شهری شازند و بیوچار پوسته انار ساوه بر کاهش قابلیت دسترسی سرب در خاک و گیاه سورگوم
امیرحسین بقائی،
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه مدیریت دفن پسماند شهری و مشکل آلودگی خاک‌ها به فلزات سنگین از مشکلات عمده زیست محیطی به حساب می‌آید. این پژوهش با هدف بررسی اثر کاربرد کمپوست پسماند شهری شازند و بیوچار پوسته انار ساوه بر کاهش قابلیت دسترسی سرب در خاک و گیاه سورگوم انجام شد.
روش بررسی: تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد ۰، ۱۰ و  ton/ha۲۰ ‌کمپوست پسماند شهری‌، بیوچار پوسته انار ساوه در دو سطح ۰ و  g/kg۱۵‌ ‌و آلودگی خاک با مقادیر ۰، ۶۰۰، ۸۰۰ وmg Pb/kg soil  ۱۰۰۰ بوده است. بعد از گذشت ۸ هفته از کشت گیاه سورگوم (رقم کیمیا)‌، ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی خاک و غلظت سرب در خاک و گیاه اندازه گیری شد.   
یافته‌ها: کاربرد  ton/ha۲۰ کمپوست پسماند شهری به همراه‌g/kg  ۱۵ بیوچار باعث افزایش ۰/۴ واحدی  pHخاک و کاهش ۱۱ درصدی در مقدار سرب قابل دسترس خاک شده است. نتایج مشابهی در مورد غلظت سرب ریشه و شاخساره گیاه مشاهده شد، به نحوی‌که کاربرد همین میزان کود در خاک آلوده به  mg Pb/kg soil۱۰۰۰ به ترتیب باعث کاهش ۱/۸و ۲/۲ برابری در غلظت سرب ریشه و شاخساره گیاه شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج کلی این پژوهش حاکی از آن است که کاربرد کمپوست پسماند شهری شازند و بیوچار می‌تواند با افزایش ویژگی‌های جذبی خاک باعث کاهش غلظت سرب در خاک یا گیاه شود، هر چند که اثرات کاربرد این افزودنی‌های آلی در تامین نیازهای تغذیه‌ای گیاه نبایستی نادیده گرفته شود.

بررسی غلظت سرب و کادمیوم در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) و ارزیابی خطر مصرف آن
هادی تحسینی، محسن احمدپور، محمدحسین سینکاکریمی،
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: فلزات سنگین به‌­عنوان یکی از گروه­ های اصلی آلاینده ­های محیط­ های آبی موجب ایجاد مسمومیت و نگرانی در مصرف ماهی شده­اند. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت‌های سرب و کادمیوم در اندام ­های کبد و عضله، همچنین ارتباط آن با وزن و طول چنگالی ماهی قزل­ آلای رنگین­ کمان (Oncorhynchus mykiss) و ارزیابی خطر مصرف غذایی آن انجام شد.
روش بررسی: ۳۰ قطعه قزل ­آلای رنگین­کمان از یک حوضچه پرورش ماهی، واقع در شهرستان­ سنندج برداشت شد. پس از آماده‌سازی نمونه­ ها به‌روش هضم اسیدی، غلظت‌های فلزات سرب و کادمیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه ­گیری شد.
یافته ­ها: میانگین غلظت کادمیوم در اندام ­های کبد و عضله به­ ترتیب ۰/۶۲ و µg/g ۰/۱۶ وزن تر و سرب ۲۶/۳۱ و µg/g ۲۳/۶۵ وزن تر به‌دست آمد. میزان سرب اندازه گیری شده از بسیاری از غلظت‌های مجاز بین‌المللی بیشتر بود. ارتباط معنی‌داری بین غلظت کادمیوم و سرب با طول چنگالی و وزن کل در کبد و نیز کادمیوم با طول چنگالی و وزن کل در عضله به‌دست آمد (۰/۰۱>p). میزان نسبت خطر هدف و نیز میزان جذب روزانه و هفتگی سرب و کادمیوم پایین‌تر از میزان مجاز بود. حد مجاز مصرف از نظر کادمیوم و سرب برای افراد بالغ به ترتیب ۰/۴۴ و kg/day ۰/۰۱ و برای کودکان ۰/۰۹ و kg/day  ۰/۰۰۲ به‌دست آمد.
نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان کادمیوم و سرب در ماهی قزل­ آلای رنگین ­کمان پایین­تر از حدی است که با میزان مصرف کنونی، خطرات بهداشتی را در بلند مدت متوجه مصرف کنندگان آن کند.
 

تجمع زیستی سرب و کادمیوم و ارزیابی شاخص تحمل تعدادی از گونه های درختی، درختچه‌ای و بوته ای به آلودگی هوا در نواحی پرترافیک شهر یزد
بهنام نظری علمدارلو، اصغر مصلح آرانی، سعید شجاعی برجوئی، حمیدرضا عظیم زاده، بهمن کیانی،
دوره ۱۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: ترافیک شهری ضمن تاثیر بر سلامتی انسان باعث تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهان می ­گردد. این مطالعه با هدف بررسی تجمع زیستی Pb و Cd و نیز ارزیابی شاخص تحمل آلودگی هوا (Air Pollution Tolerance Index (APTI)) تعدادی از گیاهان رویش یافته در دو منطقه شاهد و پرترافیک شهر یزد است.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی، توصیفی – تحلیلی در دو منطقه شاهد و پرترافیک شهر یزد با نمونه­ برداری تصادفی از  ۱۰ گونه­ درختی، درختچه­ ای و بوته ­ای انجام شد. پس از انتقال نمونه ­ها به آزمایشگاه با استفاده از روش ­های استاندارد میزان محتوای آب نسبی، pH عصاره برگ، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک اندازه گیری شد. همچنین غلظت Pb و Cd جهت بررسی همبستگی آنها با شاخص APTI در گیاهان اندازه ­گیری شد. کلیه آنالیزهای آماری از جمله آزمون نرمالیته کلموگروف اسمیرنوف (Kolmogorov–Smirnov test)، آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA)، آزمون تعقیبی دانکن (Duncan) و ضریب همبستگی پیرسون (Pearson Correlation Coefficient) بین پارامترهای مورد بررسی در نرم افزار SPSS۲۲ صورت گرفت.
یافته‌ها: بیشترین محتوای آب نسبی (۸۴/۷۳ درصد) و اسید آسکوربیک (mg/g.FW ۵/۹۸) به‌ترتیب در منطقه پرترافیک برای گونه­ های اختر گلی و گل رز اندازه ­گیری شد. همچنین بیشترین pH عصاره برگ (۷/۰۱) و کلروفیل کل ( mg/g.FW۱/۴۸) در منطقه شاهد به‌ترتیب برای شاه پسند و برگ نو اندازه­ گیری شد. بیشترین شاخص تحمل به آلودگی هوا در گیاه گل رز و برگ ­نو اندازه ­گیری شد. همچنین نتایج نشان داد همبستگی شاخص APTI با Pb، اسید آسکوربیک و محتوای آب نسبی مثبت و معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: براساس طبقه ­بندی شاخص تحمل آلودگی هوا دو گونه­ ای گل رز و برگ نو مقاومت متوسطی در برابر آلاینده­ ها در نواحی پرترافیک دارند. بنابراین با توجه به شرایط اکولوژیکی مورد نیاز این دو گونه، می ­توان از آنها جهت توسعه فضاهای سبز در نواحی پرترافیک شهر یزد استفاده نمود. این تحقیق نشان داد که Pb باعت افزایش واکنش فیزیولوژیک گیاهان مورد مطالعه می‌گردد، درحالی‌که گیاهان واکنش فیزیولوژیک معنی­ داری به عنصر Cd موجود در گیاهان مورد مطالعه نشان ندادند. از طرف دیگر نتایج این همبستگی نشان داد که محتوای آب نسبی و اسید آسکوربیک نسبت به سایر عوامل تعیین­ کننده، از اهمیت بیشتری برای شاخص تحمل به آلودگی برخوردار هستند.   

تأثیر کمپوست پسماند شهری بر کاهش سمیت سرب و روی و جذب عناصر غذایی توسط دو گونه دارویی Marrubium cuneatum و Verbascum speciosum در خاک آلوده به فلزات سنگین
صادق حسین‌نیایی، محمد جعفری، علی طویلی، سلمان زارع،
دوره ۱۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف: سمیت فلزات سنگین یکی از موضوعات با اهمیت محیط زیست در قرن حاضر است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کمپوست پسماند شهری بر جذب عناصر غذایی و فلزات سرب و روی در گیاهان Marrubium cuneatum و Verbascum speciosum صورت گرفت.
روش بررسی: در یک آزمایش گلخانه‌ای، کمپوست در چهار سطح (۰، ۱، ۳ و ۵ درصد وزنی) به صورت کامل با خاک طبیعی آلوده به سرب و روی ترکیب شد. بعد از شش ماه، گیاهان برداشت و بیومس شاخساره و ریشه تعیین شد. همچنین غلظت عناصر درشت مغذی‌ و ریز مغذی و فلزات سرب و روی در ریشه و اندام هوایی گیاهان و سرب و روی تبادلی خاک با استفاده از دستگاه ICP-OES انداز‌ه‌گیری شد. به منظور بررسی همبستگی پارامترهای اندازه‌گیری شده گیاه و خاک، آنالیز مؤلفه‌های اصلی (PCA) انجام شد.
یافته‌ها: کمپوست به طور معنی‌داری وزن خشک شاخساره M. cuneatum و V. speciosum را به ترتیب تا ۱۳ و ۱۹ درصد بهبود بخشید. کمپوست ۵ درصد به طور قابل ملاحظه‌ای سرب شاخساره را ۶۴ و ۳۴/۴ درصد به ترتیب در M. cuneatum و V. speciosum نسبت به شاهد کاهش داد. کمپوست در افزایش پتاسیم، فسفر، مس و نیکل نسبت به منیزیم، منگنز و کلسیم مؤثرتر بود. غلظت پتاسیم، مس و فسفر شاخساره گونه‌های M. cuneatum و V. speciosum با اعمال کمپوست به ترتیب ۲۲ و ۳۲، ۳۰ و ۱۴ و ۱۹ و۲۱درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. آنالیز PCA نشان داد که از بین عناصر مورد بررسی پتاسیم، فسفر و مس بیشترین تأثیر را از اعمال کمپوست پذیرفته و حداکثر نقش را در بهبود رشد گیاه و کاهش سمیت سرب داشتند.
نتیجه‌گیری: کمپوست پسماند شهری رشد گیاهان M. cuneatum و V. speciosum را بهبود بخشید و با تثبیت سرب در خاک و در نتیجه کاهش جذب آن، سمیت گیاهی را تقلیل داد.
 

بررسی مقادیر و ارزیابی خطر سرب در شیرهای خام جمع آوری شده از دامداری های استان تهران در فصل زمستان، ۱۴۰۱
علیرضا بختیاری، بهروز اکبری آدرگانی، پریسا شاولی گیلانی، لیلا کرمی، نجمه یزدانفر، پریسا صدیق آرا،
دوره ۱۷، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۳ )
چکیده
مقدمه و هدف: با توجه به آنکه شیر و فرآورده­های آن در بسیاری از نقاط جهان بخش جدایی ناپذیری از رژیم غذایی انسان را تشکیل می­دهند، بنابراین باید اقدامات موثری در راستای ایمنی شیر و به حداقل رساندن مقدار آلاینده های خطرناک در آن صورت گیرد. این مطالعه با هدف تعیین غلظت و ارزیابی خطر فلز سنگین سرب در شیر خام تولید شده در استان تهران انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی، نمونه های شیر خام از ۲۴ دامداری مختلف استان تهران در فصل زمستان سال ۱۴۰۱ جمع آوری و از نظر آلودگی سرب با استفاده از روش طیف نگار جذب اتمی شعله مورد ارزیابی قرار گرفتند. با آزمون های آماری مرتبط نتایج حاصله با استانداردهای جهانی مورد مقایسه قرار گرفت. در ادامه با میانگین نتایج ارزیابی خطر صورت گرفت.
یافته‌ها: در این بررسی، میانگین مقدار سرب در هیچ یک از نمونه ها بالاتر از حد مجاز نبود. میانگین و انحراف معیار غلظت سرب در نمونه ها ppb ۵/۸± ۷ به دست آمد. تمامی نمونه های مورد آزمایش کمتر از حد مجاز استانداردهای جهانی بود. اختلاف معنی داری بین میزان سرب کلیه دامداری ها نیز مشاهده نشد. مقدار HQ (Hazard Quotient) برای کودکان و بزرگسالان کمتر از یک محاسبه شد. 
نتیجه‌گیری: غلظت سرب در تمامی نمونه ها زیر حد مجاز اعلامی کدکس و سازمان استاندارد ایران قرار داشت. با توجه به HQ محاسبه شده مصرف شیر از نظر آلودگی به سرب، خطر غیر سرطان زایی نداشت.
 

صفحه ۱ از ۱     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به سلامت و محیط زیست می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 , Tehran University of Medical Sciences, CC BY-NC 4.0

Designed & Developed by : Yektaweb