فصلنامه

---

زمینه و هدف: سمیت زیاد، سرطان زایی و جهش زایی از جمله مشکلاتی است که مواد رنگزای راکتیو برای پستان داران و موجودات آبزی ایجاد می کنند. از جمله روش های متداول برای حذف مواد رنگزا می توان به روش ­های فیزیکی و شیمیایی نظیر جذب، انعقاد، ته نشینی، فیلتراسیون و... اشاره نمود. به دلیل محدودیت ها و مشکلات این روش ها، تصفیه زیستی که روشی اقتصادی و موثر برای پالایش و آلودگی زدایی از فاضلاب های آلوده به مواد رنگزاست ترجیح داده می شود، در این تحقیق توانایی حذف ماده رنگزایRB-B از محیط آبی توسط مخلوط باکتریایی در شرایط آنوکسیک مورد بررسی قرار گرفت. 
روش بررسی: مخلوط باکتریایی از لجن فعال صنعت نساجی در محیط کشت لوریا براث حاوی ماده رنگزای RB-B به عنوان منبع کربن، غنی سازی شد. سپس با استفاده از مخلوط باکتریایی حاصل، تجزیه زیستی در فاضلاب سنتتیک در چهار راکتور ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. میزان کاهش رنگ نمونه ها توسط اسپکتروفتومتر UV-vis و هم چنین میزان رشد جمعیت میکروبی بر اساس آزمایش MPN تعیین شد.
یافته ها: راندمان رنگزدایی توسط مخلوط باکتریایی در غلظت های ۵۰ و ۲۵۰ میلیگرم برلیتر در زمان های به ترتیب  ۷۲ و ۱۴۴ ساعت (۳ و ۶ روز) بیش از ۹۹ درصد و  برای غلظت ۵۰۰ میلی گرم برلیتر ۱/۹۸ درصد در طول زمان ۲۴۰ ساعت (۱۰ روز) به دست آمد. نرخ کاهش ماده رنگزا برای غلظت ­های ۵۰، ۲۵۰ و۵۰۰ میلی گرم برلیتر پس از حذف کامل به ترتیب به حدود ۶۹/۰ ،۷۴/۱ و ۰۰/۲ میلی گرم برلیتر درساعت رسید. 
نتیجه گیری: نتایج نشان داد، باکتری های آلکالی ژنز دنیتروفیکانس و آلکالی ژنز زایلواکسیدانس جدا شده از لجن فعال توانایی خوبی در حذف ماده رنگزای RB-B داشته و میزان حذف توسط این باکتری ها به غلظت اولیه رنگ بستگی دارد و با افزایش غلظت اولیه نرخ حذف ماده رنگزا افزایش می یابد.

---

زمینه وهدف: در صنعت و زندگی روزانه، فنل و ترکیبات فنلی به طور وسیعی استفاده می شود که به دلیل پایداری در محیط، قابلیت انحلال در آب و مشکلات بهداشتی مورد توجه است. بنابراین باید نسبت به حذف آنها و جلوگیری از آلودگی آب&thinspهای پذیرنده اقدام نمود. هدف اصلی در این مطالعه تجزیه فتوکاتالیستی فنل در یک محیط آبی با استفاده از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO_۲) غنی شده با آهن (^+۳Fe) و سنتز شده با روش سل ـ ژل بوده است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات بنیادی ـ کاربردی است. حجم نمونه مورد بررسی ۱۵۰۰ میلی لیتر بود. نتایج حاصل با استفاده از آزمون آماری آنالیز رگرسیون چندگانه بررسی گردید. غلظت های ۵، ۱۰، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم در لیتر از فنل ابتدا در مراحل جداگانه تحت تاثیر پرتو فرابنفش و دی اکسید تیتانیوم غنی شده با آهن (TiO_۲-^+۳Fe) و سپس هر دو به طور همزمان، قرار داده شدند. هم چنین اثر غلظت اولیه فنل، بار Fe ^۳+-TiO_۲  و تاثیر pH در میزان تجزیه فتوکاتالیستی فنل مطالعه شد. مقادیر بررسی شده برای فتوکاتالیست برابر با ۲۵/۰، ۵/۰ و ۱ گرم در لیتر بود. pH نیز در محدوده اسیدی (۳=pH)، خنثی (۷=pH) و قلیایی (۱۱=pH) مطالعه شد. به منظور تعیین تاثیر متغیرهای pH، زمان ماند، بار TiO_۲-^+۳Fe غلظت اولیه فنل و UV بر کارایی فرایند از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان دادند که بالاترین کارایی تجزیه در هر کدام از غلظت‌های مورد بررسی فنل در pH اسیدی و میزان ۵/۰ گرم در لیتر _۲TiO-⁺ Fe^۳در فرایندFe ^۳+-TiO_۲ /UV   می باشد (۴/۶۲ درصد در غلظت ۱۰۰ میلی&thinspگرم در لیتر فنل) هم چنین با افزایش غلظت اولیه فنل میزان تجزیه فتوکاتالیستی کاهش یافت. استفاده از پرتو فرابنفش به تنهایی، در مقایسه با فرایند Fe ^۳+-TiO_۲ /UV  کارایی کم&thinspتری در تجزیه فنل  به&thinspویژه در غلظت های بالاتر آن داشت (۶/۳۸ درصد در غلظت ۱۰۰ میلی گرم در لیتر فنل). هم چنین میزان جذب سطحی فنل بر کاتالیستTiO_۲-^+۳Fe  در تاریکی بسیار ناچیز بود.
نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که نانو فتوکاتالیست _۲TiO-^+۳  Feنقش موثری در تجزیه فتوکاتالیستی فنل به ویژه در غلظت های بالاتر آن در فرایند Fe ^۳+-TiO_۲ /UV   دارد.

---

[ زمینه و هدف: آلودگی منابع آب به نیترات یکی از مشکلات زیست محیطی در بسیاری از مناطق جهان است که باعث بیماری متهموگلوبینمیا شده و احتمالا در بروز بیماری‌هایی از قبیل سرطان سیستم لنفاوی و سرطان خون نیز نقش دارد.  بنابراین باید به کنترل و حذف آن از منابع آب اقدام نمود. با توجه به این که امروزه استفاده از نانو مواد در تصفیه آلاینده‌های محیط بسیار مورد توجه است، در این مطالعه حذف نیترات با استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم غنی شده با نقره  (Ag-TiO_۲) و سنتز شده به روش هم‌رسوبی نوری و تحت تابش فرابنفش مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: غلظت‌های مورد بررسی نیترات در این تحقیق شامل سه غلظت mg/L ۲۰، ۵۰ و ۱۰۰ در نظر گرفته شد. به منظور بررسی اثر غلظت نانو ذره Ag-TiO_۲ در احیای نیترات از غلظت های g/L ۱/۰، ۴/۰ ، ۸/۰ و ۲/۱ نانوذره استفاده شد. برای تعیین اثر pH نیز، سه میزان ۵، ۷ و ۹ منظور شد. در این تحقیق هم چنین از نانو ذره Ag-TiO_۲ در شرایط تاریکی و کاربرد پرتو فرابنفش به صورت جداگانه در حذف نیترات استفاده شد. هم‌چنین تاثیر حضور مداخله‌گرهای سولفات و کلراید نیز مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته‌ها: کارایی بهینه حذف نیترات (۵/۹۵%) در شرایط غلظت mg/L ۱۰۰ نیترات، pH اسیدی و غلظت Ag-TiO_۲، g/L ۸/۰ به دست آمد. تاثیر افزایش غلظت نانو ذره بر کارایی حذف نیترات، تا غلظت g/L ۸/۰ مثبت بود ولی با افزایش غلظت نانوذره به g/L ۲/۱ کارایی حذف کاهش یافت. کارایی حذف نیترات در شرایط تابش فرابنفش به تنهایی، حداکثر ۳۲% و در شرایط تاریکی حداکثر۳/۲۳ % بود.  این بررسی نشان داد که حضور یون‌های سولفات و کلراید در محیط آبی، کارایی حذف نیترات را کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که نانوفتوکاتالیست  Ag-TiO_۲کارایی مطلوبی در حذف نیترات از محیط‌های آبی دارد.