گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران و هسته زیست قوم شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، خراسان رضوی، ایران و عضو موسس سازمان مردم نهاد مرکز همیاری، تحقیقاتی و بازپروری حیات وحش حکیم، سبزوار، خراسان رضوی، ایران ، h.malvandi@hsu.ac.ir
چکیده: (31 مشاهده)
زمینه و هدف: ذرات گردوغبار در محیط های شهری معمولاً آلوده به فلزات سنگین است و این آلاینده ها برای سلامتی انسان ها و بهخصوص کودکان نگران کننده است. یکی از محیط هایی که باعث مواجهه کودکان با ذرات گردوغبار می شود، مدارس است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، تعیین غلظت فلزات سنگین و ارزیابی خطر سلامتی فلزات سنگین در گردوغبار مدارس شهر مشهد است.
روش بررسی: نمونههای گردوغبار از 27 مدرسه در پاییز 1401 با استفاده از یک برس قلم مویی جمع آوری شد. با استفاده از پلاسمای جفت شده القایی غلظت فلزات تعیین و با استفاده از شاخص های زمین انباشتگی (Igeo)، فاکتور آلودگی (CF)، شاخص بار آلودگی (PLI)، شاخص غنی شدگی (EF)، خطر زیست محیطی بالقوه (PERI) و شاخص های خطر سلامت مانند HQو HI سطوح آلودگی برآورد گردید.
یافته ها: میانگین غلظت عناصر Co، Fe، Ca ، Al، Pb و Ba به ترتیب 9/63، 18538/58، 84017/79، 11270/42، 32/07 و µg/g 111/56 بودند. مقادیر شاخص های Igeo بین 3/69- تا 1/51 و CF بین 0/16 تا 4/26 بودند. نتایج شاخص های آلودگی نشان داد که اکثر عناصر مورد مطالعه در طبقات اول آنها یعنی درجه آلودگی ناچیز یا کم قرار داشتند. مقادیر شاخص های HQ و HI نیز کمتر از 1 بودند.
نتیجهگیری: به طور کلی می توان بیان کرد که غلظت های عناصر مورد مطالعه، نگران کننده نبود و در مجموع در سطوح غیر آلوده قرار داشتند و همچنین خطری بالقوه برای سلامتی به واسطه مواجهه با عناصر مورد مطالعه وجود نداشت.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1402/12/12 | پذیرش: 1403/4/9 | انتشار: 1403/9/21